Ray Fuego: "Het is heel dom als artiesten zich niet uitspreken over issues die hen dwarszitten"
dec 18 2017, 17:09 • Random
Ray Fuego is meer dan alleen rapper. De 21-jarige Rayvell Pieternella is muzikant, activist, model, punker én de flamboyante frontman van het Amsterdamse collectief Smib. Op 15 januari brengt hij na meer dan een jaar weer een volledig project uit. Het gaat om Zwart, zijn meest emotionele verzameling tracks tot nu toe. In zijn eigen winkel Zeedijk 60 en favoriete tattooshop Order spraken wij Ray over het dal waarin hij zat, de groei van Smib, zijn nieuwe project en Zwarte Piet.
De beginjaren
Ray Fuego beleefde zijn doorbraak in Amsterdam met Bummy Boys, een project met Smib-oprichter GRGY. Het tweetal bracht een fris geluid naar de Nederlandse hiphop, maar de rapper begon al veel eerder met het bouwen aan zijn carrière. Op de basisschool was Ray al bezig met poëzie, rijm en rap. Toen hij van zijn zus te horen kreeg dat hij moest schrijven over dingen die echt aan de hand waren begon hij zijn rapteksten naar een hoger niveau te tillen. Op de middelbare school was hij onderdeel van verschillende rapgroepjes, waaronder Dirtybird met rapper BRES en een groep met Sevn Alias, die nooit van de grond kwam.
Ray Fuego beleefde zijn doorbraak in Amsterdam met Bummy Boys, een project met Smib-oprichter GRGY. Het tweetal bracht een fris geluid naar de Nederlandse hiphop, maar de rapper begon al veel eerder met het bouwen aan zijn carrière. Op de basisschool was Ray al bezig met poëzie, rijm en rap. Toen hij van zijn zus te horen kreeg dat hij moest schrijven over dingen die echt aan de hand waren begon hij zijn rapteksten naar een hoger niveau te tillen. Op de middelbare school was hij onderdeel van verschillende rapgroepjes, waaronder Dirtybird met rapper BRES en een groep met Sevn Alias, die nooit van de grond kwam.
Met een aantal andere creatievelingen uit Amsterdam vormde Ray ook de groep Yungkumodo, wat langzaam veranderde in Smib zoals we dat nu kennen. Het collectief wordt vaak vergeleken met Odd Future, waar Tyler, The Creator, Frank Ocean en Earl Sweatshirt onderdeel van zijn. Ray is het totaal niet eens met die vergelijking. “Het zijn heel veel invloeden die Smib gemaakt hebben tot wat het nu is. Smib de Nederlandse Odd Future noemen is bekrompen. En ik haat bekrompen mensen.” Toch kan de rapper niet ontkennen dat hij ook (onbewust) beïnvloed is door het collectief uit Los Angeles. “De eerste show ooit in mijn leven was Odd Future in Paradiso in 2012. Dat heeft echt indruk gemaakt. Mensen kregen stoelen tegen hun hoofd en sprongen het publiek in. Het was niet zozeer Tyler z’n show, maar vooral het voorprogramma van Trash Talk (een trashcore, hardcore punkband) dat me echt inspireerde. Na die show wilde ik dat ook gaan doen. Ik wist niet hoe, maar ik wilde het.”
De groei van Smib
De groei van Smib is het afgelopen jaar geëxplodeerd. Het collectief opende samen met The New Originals en ontwerper Bonne Reijn een kledingwinkel aan de Amsterdamse Zeedijk en treft steeds vaker volle zalen met honderden fans. Ray Fuego twijfelt geen moment over wat zijn rol precies is binnen de formatie. “Ik ben de captain, de commandant van Smib. Ik ben Smib. Ik ben dat. Ik ben Ray Fuego maar ook Smib.” De zelfbenoemde commandant van het collectief is heel blij met de groei, maar merkt ook dat het de laatste tijd meer en meer lijkt te gaan over de gewilde kleding van Smib, zoals we dat ook kennen van merken als Patta, Supreme en A Bathing Ape. “Als je een Smib-shirt aantrekt, ga minstens een beetje de culture checken. Ga checken waar die guys voor staan. Ik kan dat niet controleren, dus laat ik het hoe het is. Ik kan me er alleen over uitspreken. Bij punk heb je ook echte punkers en posers. Smib is gewoon punk. Zo zie ik het. Je zal altijd posers houden. Als je bijvoorbeeld van Zwarte Piet houdt dan moet je je Smib-shirt uittrekken. Als je met dat gedachtegoed naar een show komt dan sla ik je, Smib-shirt of niet.”
De groei van Smib is het afgelopen jaar geëxplodeerd. Het collectief opende samen met The New Originals en ontwerper Bonne Reijn een kledingwinkel aan de Amsterdamse Zeedijk en treft steeds vaker volle zalen met honderden fans. Ray Fuego twijfelt geen moment over wat zijn rol precies is binnen de formatie. “Ik ben de captain, de commandant van Smib. Ik ben Smib. Ik ben dat. Ik ben Ray Fuego maar ook Smib.” De zelfbenoemde commandant van het collectief is heel blij met de groei, maar merkt ook dat het de laatste tijd meer en meer lijkt te gaan over de gewilde kleding van Smib, zoals we dat ook kennen van merken als Patta, Supreme en A Bathing Ape. “Als je een Smib-shirt aantrekt, ga minstens een beetje de culture checken. Ga checken waar die guys voor staan. Ik kan dat niet controleren, dus laat ik het hoe het is. Ik kan me er alleen over uitspreken. Bij punk heb je ook echte punkers en posers. Smib is gewoon punk. Zo zie ik het. Je zal altijd posers houden. Als je bijvoorbeeld van Zwarte Piet houdt dan moet je je Smib-shirt uittrekken. Als je met dat gedachtegoed naar een show komt dan sla ik je, Smib-shirt of niet.”
Activist Ray Fuego
Waar veel artiesten en andere publieke figuren ervoor kiezen om hun muzikale carrière en hun mening over bepaalde zaken gescheiden te houden, is dat bij Ray Fuego totaal omgekeerd. Zijn uitgesproken mening is deel van zijn identiteit als artiest en mens. De rapper deelt tijdens zijn optredens vaak levenslessen met het publiek en vraagt om applausjes voor sterke vrouwen. “Het is heel dom als artiesten zich niet uitspreken over issues die hen dwarszitten”, vertelt Ray. “Je hebt een stem die de massa kan bereiken. Waar heb je die stem dan voor? Geld verdienen? Geld gaat je niet gelukkig maken en verlamt alleen maar.”
Waar veel artiesten en andere publieke figuren ervoor kiezen om hun muzikale carrière en hun mening over bepaalde zaken gescheiden te houden, is dat bij Ray Fuego totaal omgekeerd. Zijn uitgesproken mening is deel van zijn identiteit als artiest en mens. De rapper deelt tijdens zijn optredens vaak levenslessen met het publiek en vraagt om applausjes voor sterke vrouwen. “Het is heel dom als artiesten zich niet uitspreken over issues die hen dwarszitten”, vertelt Ray. “Je hebt een stem die de massa kan bereiken. Waar heb je die stem dan voor? Geld verdienen? Geld gaat je niet gelukkig maken en verlamt alleen maar.”
Het meest duidelijke voorbeeld waar Ray zijn stem liet horen was in de discussie over Zwarte Piet. Op Instagram plaatste hij (en een aantal anderen, waaronder Yung Nnelg) een foto met een Zwarte Piet is Racisme-shirt aan. De post leverde veel positieve en negatieve reacties op. “Artiesten hebben een voorbeeldfunctie. Alle kids luisteren nu Nederlandse hiphop. Voor de guys die nu groot zijn is het bijna gevaarlijk om zichzelf uit te spreken, maar uiteindelijk snap ik niet wat het uitmaakt. Ik zeg gewoon waar ik aan denk. Ook al kost dat me geld of fans. I don’t give a fuck.”
“Verandering brengen is al mijn doel sinds ik jong ben”, verklaart Ray. “Ik fockte niet met school omdat je daar halve waarheden leert. Ik heb nooit gewerkt omdat ik dat moderne slavernij vind. Ik wilde vanaf jongs af aan al heel bewust zijn van hoe de wereld in elkaar zat. De hiphopscene schuift dat altijd een beetje onder de tafel en heeft het liever over hoe duur hun nieuwe auto is. Die shit interesseert mij niet.” Hij vervolgt: “Vroeger was ik altijd heel boos en extremistisch, maar daar leer ik nu beter mee om te gaan. De vader van mijn vaste producer Styn is ook punker en vertelde me dat ik de wereld nodig had om de wereld te haten. Dat is me altijd bijgebleven. Als ik nu ergens om geef probeer ik het te veranderen. Als dat niet zo is laat ik het met rust.”
“Verandering brengen is al mijn doel sinds ik jong ben”, verklaart Ray. “Ik fockte niet met school omdat je daar halve waarheden leert. Ik heb nooit gewerkt omdat ik dat moderne slavernij vind. Ik wilde vanaf jongs af aan al heel bewust zijn van hoe de wereld in elkaar zat. De hiphopscene schuift dat altijd een beetje onder de tafel en heeft het liever over hoe duur hun nieuwe auto is. Die shit interesseert mij niet.” Hij vervolgt: “Vroeger was ik altijd heel boos en extremistisch, maar daar leer ik nu beter mee om te gaan. De vader van mijn vaste producer Styn is ook punker en vertelde me dat ik de wereld nodig had om de wereld te haten. Dat is me altijd bijgebleven. Als ik nu ergens om geef probeer ik het te veranderen. Als dat niet zo is laat ik het met rust.”
Zwart
Het nieuwe project van Ray, Zwart, is volgens hem niet te vangen in de term EP, mixtape of album. “Het is gewoon Zwart. Het is een heel emotioneel project voor mij. Ik heb de naam een paar keer veranderd en drie keer bijna alle tracks weggegooid.” Na een radiostilte van een paar maanden begon Ray weer muziek uit te brengen. De singles Airco, Sex Symbol en Zebra verschenen op de Spotify-pagina van de rapper en leken even te hinten op een Ray Fuego-EP of album. Dat nieuwe project gaat er dus ook komen, maar dan verrassend genoeg zonder Airco, Sex Symbol of Zebra. Ray legt uit: “Mensen moeten weten dat ik heat voor breakfast maak. Die shit is niks. Ik heb Airco en Zebra in vijftien minuten gemaakt. Sinds ik uit mijn schrijversblok ben gekomen heb ik heel veel tracks gemaakt. Daar zaten ook dingen bij die niet op Zwart pasten, maar ook niet mochten blijven liggen.”
Het nieuwe project van Ray, Zwart, is volgens hem niet te vangen in de term EP, mixtape of album. “Het is gewoon Zwart. Het is een heel emotioneel project voor mij. Ik heb de naam een paar keer veranderd en drie keer bijna alle tracks weggegooid.” Na een radiostilte van een paar maanden begon Ray weer muziek uit te brengen. De singles Airco, Sex Symbol en Zebra verschenen op de Spotify-pagina van de rapper en leken even te hinten op een Ray Fuego-EP of album. Dat nieuwe project gaat er dus ook komen, maar dan verrassend genoeg zonder Airco, Sex Symbol of Zebra. Ray legt uit: “Mensen moeten weten dat ik heat voor breakfast maak. Die shit is niks. Ik heb Airco en Zebra in vijftien minuten gemaakt. Sinds ik uit mijn schrijversblok ben gekomen heb ik heel veel tracks gemaakt. Daar zaten ook dingen bij die niet op Zwart pasten, maar ook niet mochten blijven liggen.”
Zwart betekent het einde van een moeilijke periode voor Ray. De rapper vertelt over de afgelopen maanden, waarin hij op muzikaal gebied niet erg productief was: “Ik zat in een dal. Dat kan allerlei oorzaken hebben. Drank, drugs, mijn omgeving of het feit dat ik een lange afstandsrelatie heb. Al die dingen zijn best heftig en ik ben pas 21, dat vergeten mensen soms. Werk is echt slopend als je mentaal niet sterk bent.” Inmiddels gaat het beter met Ray, en dat is ook te zien aan het feit dat hij aan de lopende band muziek uitbrengt. Zwart, het project dat op 15 januari zal verschijnen, bevat dertien tracks en helemaal geen samenwerkingen. Het ontbreken van featurings is misschien wel het meest duidelijke voorbeeld dat Ray terug van weggeweest is. “Er zijn gelukkig heel veel mensen die mij door die moeilijke periode hebben heen gesleept. Daar heb ik heel veel steun aan gehad. Heel veel mensen durven niet te praten over dit soort dingen, maar dat heeft mij heel erg geholpen.”
Punkband
Ook na het Zwart project zijn we nog niet van Ray Fuego af. De artiest heeft heel veel plannen voor 2018 en daarna. “Een boek uitbrengen lijkt me heel hard, samen met Soort Kill (schrijver van het Smibanese Woordenboek). Het Ray Fuego-boek met heel veel knowledge. Maar ik wil alles gaan doen. Films regisseren, acteren, noem maar op. Ik ben superman, ik kan alles.” Ook is Ray met een paar vrienden een punkband gestart. “Daar krijgen jullie ook dingen van te horen, maar we zijn pas net begonnen. Ik luister sinds mijn achttiende bijna alleen maar naar punk en veel verschillende soorten rock dus wilde ik dit ook doen.”
“Na Zwart komen er veel videoclips met andere artiesten. Denk aan mannen als Faberyayo, Idaly en Bokoesam. Dat gaat echt heel dope worden. Misschien staan die tracks toevallig wel op een gezamenlijke mixtape met Garrincha.”
Ook na het Zwart project zijn we nog niet van Ray Fuego af. De artiest heeft heel veel plannen voor 2018 en daarna. “Een boek uitbrengen lijkt me heel hard, samen met Soort Kill (schrijver van het Smibanese Woordenboek). Het Ray Fuego-boek met heel veel knowledge. Maar ik wil alles gaan doen. Films regisseren, acteren, noem maar op. Ik ben superman, ik kan alles.” Ook is Ray met een paar vrienden een punkband gestart. “Daar krijgen jullie ook dingen van te horen, maar we zijn pas net begonnen. Ik luister sinds mijn achttiende bijna alleen maar naar punk en veel verschillende soorten rock dus wilde ik dit ook doen.”
“Na Zwart komen er veel videoclips met andere artiesten. Denk aan mannen als Faberyayo, Idaly en Bokoesam. Dat gaat echt heel dope worden. Misschien staan die tracks toevallig wel op een gezamenlijke mixtape met Garrincha.”
Tekst: Daniël Mol | Foto’s: Nelson Hillebrand
